Gökbilimciler, gezegen oluşumuna dair uzun süredir devam eden tartışmalara ışık tutan tarihi bir keşfe imza attı. İlk kez, bir yıldızın etrafındaki diskte boşluklar açan bebek bir gezegen doğrudan görüntülendi.

WISPIT-2b adı verilen bu ötegezegen, Dünya’dan yaklaşık 434 ışık yılı uzaklıkta bulunan genç bir yıldız sisteminde keşfedildi. Jüpiter’in yaklaşık 5 katı kütleye sahip olan dev gaz gezegeni, yıldızından 54 astronomik birim uzaklıkta bulunuyor. Bu mesafe, Dünya ile Güneş arasındaki uzaklığın 54 katına denk geliyor; karşılaştırma için Plüton 40 astronomik birimde yörüngede dönüyor.

İLK DOĞRUDAN KANIT

Yıldızların çevresinde oluşan tozlu disklerde uzun zamandır boşluklar gözlemleniyordu. Ancak bu boşlukları gerçekten genç gezegenlerin mi açtığı belirsizdi. Arizona Üniversitesi’nden gökbilimci Laird Close, “Bu disk boşluklarının protogezegenlerden kaynaklandığına dair onlarca makale yazıldı ama bugüne kadar hiç kimse doğrudan bir kanıt bulamamıştı” diyerek keşfin önemine dikkat çekti.

ÖZEL GÖZLEM TEKNİĞİ

Araştırma ekibi, Magellan Teleskobu için geliştirilen MagAO-X sistemiyle hidrojen gazının H-alfa ışımalarını tespit ederek bebek gezegeni gözlemlemeyi başardı. ESO’nun Çok Büyük Teleskopu ile elde edilen veriler de bu bulguları destekledi.

Hollanda’daki Leiden Üniversitesinden Richelle van Capelleveen, “Bu şimdiye kadar gözlemlenen ilk halka oluşturan gömülü gezegen. Gezegen oluşum süreçlerini anlamamız için eşsiz bir fırsat sunuyor” dedi.

EVRENSEL ÖNEMİ

Keşif, yalnızca galaksimizdeki gezegen sistemlerinin nasıl şekillendiğini değil, aynı zamanda Güneş Sistemi’nin erken dönemlerini de anlamamıza yardımcı olabilir. Bilim insanları, WISPIT-2 sisteminin uzun yıllar boyunca gezegen oluşum araştırmalarında bir referans noktası olacağını belirtiyor.