Psikologlar uyarıyor: Teknolojinin gelişmesiyle tehlike bir tık uzakta

Geçtiğimiz günlerde şarkıcı Serdar Ortaç ve sunucu Mehmet Ali Erbil gibi ünlü isimlerin içinde olduğu yasa dışı bahis operasyonları gündeme bomba gibi düşmüştü. Yaşanan bu durum, kumar bağımlılığının gelmiş olduğu boyutlara dikkat çekerken Uzman Klinik Psikolog Rabia Görgün, kumar bağımlılığı konusunda Ulus’a önemli açıklamalarda bulundu. Görgün, kumar bağımlılığının beynin ödül mekanizmasından kaynaklandığını, teknolojinin erişilebilirliğiyle bu bağımlılığın giderek arttığını belirtti. Kumar bağımlılığının bir baş etme yöntemi olarak da ortaya çıkabileceğine işaret eden Görgün, tedavi sürecinin bağımlılığın düzeyine göre değiştiğini söyledi.

“TEMELİNDE ÖDÜL MEKANİZMASI YATIYOR”

Kumar bağımlılığının da son yıllarda belirgin bir şekilde artış yaşandığını söyleyen Uzman Klinik Psikolog Rabia Görgün, kumara olan ilginin yükselmesinde birçok psikolojik ve çevresel faktör etkili olduğunu dile getirdi. Görgün, kumar bağımlılığının neden arttığını şu sözlerle ifade etti:

“Kumar bağımlılığının temelinde beynimizin "ödül" mekanizması yatıyor. Kumarda her kazanç anında dopamin patlaması yaşıyoruz, beynimiz bu hazzı tekrar yaşamak istiyor. Sonuçta olarak kişi, bu döngüye farkında olmadan daha da bağımlı hale geliyor. Aslında, hepimiz biraz “şansın döneceği” umudunu taşırız, değil mi? İşte bu umut, kumara olan eğilimi daha da arttırıyor.”

TEKNOLOJİNİN ROLÜ BÜYÜK

Teknoloji kullanımının artışıyla, kumarın erişilebilirliğinin de arttığına dikkat çeken Görgün, “Eskiden kumar salonlarına gitmek belirli bir zaman ve cesaret gerektirirdi. Şimdi ise, cebimizde taşıdığımız telefon üzerinden bir tıkla bahis oynamak mümkün. Yalnız bir akşamda, “Bir denesem ne olur ki?” diyerek başlayan düşünceler, bazen kontrol edilemeyen bir bağımlılığa dönüşebiliyor” diye konuştu. Özellikle pandemi döneminde artan yalnızlık ve boşluk hissinin bu bağımlılığın artmasında büyük rol oynadığının altını çizen Görgün, “İnsanlar, dış dünyadan izole olduklarında içlerindeki boşluğu kumarla doldurabileceklerini düşündüler. Bu düşünce anlık bir rahatlama sağlasa da çoğu kez daha fazla suçluluk ve stresle sonuçlanıyor” dedi.

GEÇİCİ KAÇIŞ, KALICI SORUNA YOL AÇIYOR

Kumar bağımlılığının aynı zamanda bir baş etme yöntemi olarak da karşımıza çıktığına işaret eden Görgün, “Günlük hayatın stresinden bunalan, zorluklarla baş etmekte güçlük çeken bireyler, kumarın sağladığı geçici kaçışa kapılabiliyor. “Biraz rahatlamak istiyorum,” veya “Sıkıldım, heyecan arıyorum,” gibi düşüncelerle başlayan süreç, zamanla kişiyi geri dönülemez bir bağımlılık döngüsüne çekiyor” dedi. Kimi insanlar için de, toplumdaki başarı ve zenginlik algısının bu bağımlılığı tetiklediğini söyleyen Görgün, şunlara değindi:

“Bir şansla büyük kazançlar elde edebilirim" düşüncesi bazılarını kumarın cazibesine daha da yaklaştırıyor. Ve böylelikle kumar oyunlarının oynanmasında artış olması hastalık olarak nitelendirebileceğimiz bağımlığında olumsuz yönde artmasına sebep olur.”

TEDAVİ BAĞIMLILIK DÜZEYİNE GÖRE DEĞİŞİYOR

Kumar bağımlılığın nasıl tedavi edilebileceği konusunda bilgi veren Görgün, “Kumar bağımlılığının düzeyine göre ilaç tedavi ile hasta yatarak tedavi edilebilir. Yatarak tedaviyi reddeden hastalar ise, uzman psikolog ve psikiyatri eşliğinde ilaçla tedavi ve uygun psikoterapi tekniğiyle tedavi edilir” diye konuştu. Bağımlılıkla tedavide en önemli noktalardan birinin bireysel düzeyde korunma stratejisi olduğunu ifade eden Görgün, sözlerini söyle sürdürdü:

“Kişiler, kumar oynamadan önce bu davranışın olası risklerini ve sonuçlarını anlamalıdır. Ayrıca, kumara yönelik dürtüler arttığında, bu dürtülerle başa çıkabilmek için sağlıklı yöntemler bulmak önemlidir. Spor yapmak, yeni hobiler edinmek, sosyal destek gruplarına katılmak ve gerektiğinde profesyonel yardım almak bu süreçte önemli adımlar olabilir. Kumar oynamak, sadece bir eğlence aracı değil, bir bağımlılık olarak görülmeli ve buna göre adımlar atılmalıdır.”

DESTEK ALMAK ŞART

Görgün, Yeşilay Danışmanlık Merkezi’nin, kumar bağımlılığıyla mücadele eden bireylere ayaktan destek hizmeti sunduğunu ifade ederek, bağımlılık yaşayan kişilerin YEDAM’dan destek almaları gerektiğini belirtti. YEDAM’daki uzman psikologların, kumarı bırakmak isteyen kişilere bu süreçte, kumar oynama isteğini kontrol edebilmek, motivasyonlarını artırmak ve bağımlılıktan uzak kalmak için gerekli rehberliği sağladığını aktardı. Bağımlılıkla mücadele eden herkesin YEDAM’dan ücretsiz olarak yararlanabileceği ifade eden Görgün, şu ifadelerini kullandı:

“YEDAM’ın amacı, bağımlılıkla baş etmeye çalışan bireylerin bu zorlu süreçte yalnız olmadıklarını hissetmelerini sağlamak ve onlara güçlü bir destek ağı oluşturmak. Kumarı bıraktıktan sonra ortaya çıkabilecek ruhsal sıkıntılarda da danışanlara profesyonel destek sunuluyor.”