Beyin sağlığınızı korumanın 4 basit yolu: Rapor yayınlandı

Dünya Nöroloji Federasyonu (WFN) tarafından 2014’ten bu yana her yıl 22 Temmuz’da düzenlenen Dünya Beyin Günü, beyin sağlığının hayatımızdaki kritik rolüne dikkat çekiyor. “Herkes İçin Beyin Sağlığı” temasıyla kutlanan Dünya Beyin Günü, beyin sağlığını korumanın yollarına ışık tutuyor. Bu yıl 11’inci kez kutlanan özel günde, hem bireysel farkındalık artırılıyor hem de beyin hastalıklarının önlenmesi, tedavisi ve bu hastalıklarla yaşayan bireylere destek çağrısı yapılıyor. Peki, beyin sağlığınızı korumak için siz neler yapabilirsiniz? İşte, günlük yaşamınızda uygulayabileceğiniz 4 basit ama etkili adım…

UYKU DÜZENİNE DİKKAT EDİN

Uzmanlar tarafından yapılan araştırmalar, uyku kalitesi ile beyin sağlığı arasında çok güçlü bir bağ olduğunu ortaya koyuyor. Özellikle Parkinson ve Alzheimer nörodejeneratif hastalıklarda, gece uykusundaki düzensizliklerin hastalığın gelişiminde önemli bir risk faktörü olarak kabul ediliyor. bu konuda yapılan milyonlarca araştırma Parkinson hastalarının yüzde 41’inin hastalık teşhisi konmadan önce REM uyku davranış bozukluğu yaşadığını gösteriyor. REM evresinde rüya görme sırasında kas hareketlerinin anormal şekilde ortaya çıkması, sinir sistemi hasarının erken işaretlerinden biri olabilir.

Beyin, uyku sırasında gün içerisinde meydana gelen toksik protein atıklarını temizliyor. Alzheimer hastalarında bu proteinlerden biri olan amiloid plaklarının birikimi, uykusuzlukla daha da artış gösteriyor. O sebeple de yetişkinlerin her gece 7 ila 8 saat kaliteli ve düzenli uyku alması kritik önem taşıyor. Gün ışığına yeterince maruz kalmak, düzenli uyku-uyanıklık saatleri belirlemek ve elektronik cihazlardan uyku öncesi uzak durmak gibi alışkanlıklarla uyku düzeni desteklenebilir.

BAŞ YARALANMALARINDA ERKEN ÖNLEM ALIN

Zaman zaman önemsenmeyen beyin travmaları, yalnızca anlık sağlık sorunlarına değil, yıllar sonra gelişebilecek ciddi nörolojik hastalıklara da zemin hazırlıyor. Kronik travmatik ensefalopati (CTE) gibi nörodejeneratif hastalıklar, tekrar eden kafa darbeleri sonrası ortaya çıkabiliyor. Örneğin, araba kullanırken emniyet kemeri bağlamak, motosiklet sürerken kask takmak, bisiklet sürerken uygun koruyucu ekipman kullanmak gibi önlemler beyin hasarını önlemenin en etkili yolları arasında yer alıyor. Çocuklarda da yaş ve kiloya uygun araba koltuğu kullanımı, düşmelerin önlenmesi için merdiven kapıları ve yüksek sandalye kayışları kritik önem taşıyor. Bunların yanı sıra, sporcularda beyin sarsıntısı riskine karşı dikkatli olunması ve erken müdahale planlarının oluşturulması, uzun vadeli beyin sağlığı için gereklidir.

EGZERSİZ YAPMAYI İHMAL ETMEYİN

Beyin sağlığını korumadaki bir diğer önlem ise egzersiz yapmaktan geçiyor. Fiziksel aktivite sadece kasları güçlendirmekle kalmıyor, aynı zamanda beyne giden kan akışını artırarak beyin fonksiyonlarının da iyileşmesine fayda sağlıyor. Aerobik egzersizler, özellikle hafızayı güçlendiren genleri harekete geçiriyor ve bilişsel gerilemeyi yavaşlatıyor. Konu üzerinde yapılan çeşitli araştırmalar, düzenli egzersiz yapan bireylerin Alzheimer hastalığına yakalanma risklerinin yüzde 30’a kadar azaldığını gösteriyor. Uzmanlar, haftada en az 150 dakika, orta şiddette, tempolu yürüyüş, bisiklet sürme, yüzme gibi egzersiz yapılmasını öneriyor. Bu da haftada 3-5 gün, günde 30-50 dakika aktivite anlamına geliyor. Düzenli egzersiz, hem fiziksel hem zihinsel sağlığı korumanın anahtarı olarak öne çıkıyor.

ZİHNİNİZİ AKTİF TUTUN

Beyin, kullanılmadığında zayıflayan bir kas gibidir. Yeni hobiler edinmek, kitap okumak, bulmaca çözmek, sanatla ilgilenmek ve sosyal etkinliklere katılmak beyin sağlığı için oldukça önemlidir. Bu noktada özellikle sosyal bağların güçlü tutulması, depresyon ve stresi azaltarak hafıza kaybını önlemeye yardımcı olur. Depresyonun beyin üzerindeki olumsuz etkileri, araştırmalarla net şekilde ortaya konmuştur. Stresle başa çıkmak için düzenli sosyal etkileşim ve ruh sağlığını destekleyici aktiviteler şarttır. Sanat ve müzik terapileri Alzheimer ve Parkinson hastalarında hem bilişsel hem de duygusal iyileşme sağlar. Ayrıca bisiklet sürmek, dans etmek, boks gibi aktiviteler Parkinson hastalarında motor fonksiyonların iyileşmesine ve moral artışına önemli ölçüde katkı sağlar.