Uzman psikologdan uyarı: Sosyal medya bağımlılığı tetikliyor

Psikolog Esma Burhan, sosyal medyanın bireylerin alışveriş alışkanlıkları üzerindeki etkilerine dair önemli açıklamalarda bulundu. Son yıllarda giderek yaygınlaşan kompulsif satın alma davranışı üzerine dikkat çeken Burhan, özellikle sosyal medya fenomenlerinin etkisiyle tetiklenen alışveriş dürtüsüne karşı uyarılarda bulundu.

“SOSYAL MEDYA ALIŞKANLIKLARIMIZI DERİNDEN DÖNÜŞTÜRDÜ”

Burhan, Instagram, TikTok ve YouTube gibi platformların sadece iletişim araçları olmaktan çıktığını ve bireylerin tüketim alışkanlıklarını da doğrudan etkilediğini ifade ederek, “Bu mecralarda yer alan influencer’lar, önerdikleri ürünlerle bizi farkında olmadan yönlendirebiliyor. Fenomenlerin yaşamlarına kendimizi yakın hissettikçe, onların tüketim tarzlarını da benimseyebiliyoruz. Bu da kimi zaman ihtiyaç dışı alışverişe, yani kompulsif satın alma davranışına yol açabiliyor” dedi.

KOMPULSİF SATIN ALMA NEDİR?

Kompulsif satın alma davranışının strese karşı verilen geçici bir rahatlama tepkisi olduğunu belirten Psikolog Burhan, bu davranışın uzun vadede bireyin psikolojik ve ekonomik sağlığını olumsuz etkileyebileceğini vurguladı.

Kompulsif satın alma davranışının belirtileri arasında şunlar yer alıyor:

• İhtiyaç dışı ürünler satın alma,

• Alışveriş sonrası pişmanlık hissi,

• Satın alınan ürünleri hiç kullanmama,

• Duygusal boşluğu alışverişle doldurmaya çalışma,

• Bütçe sınırlarını aşan harcamalar yapma.

Burhan, “Bu davranışlardan bir ya da birkaçını kendimizde gözlemliyorsak, alışverişin sadece bir ihtiyaç değil, aynı zamanda duygusal bir kaçış yöntemi haline gelmiş olabileceğini unutmamalıyız” dedi.

FENOMEN ETKİSİ: GERÇEK İHTİYAÇ MI, SOSYAL KIYAS MI?

Burhan, sosyal medya fenomenlerinin alışveriş kararları üzerindeki etkisini de bilimsel araştırmalarla destekledi. “Araştırmalar, sosyal medya üzerinden yapılan sosyal kıyaslamaların alışveriş eğilimlerini artırdığını ortaya koyuyor. Kusursuz filtreler ve reklamlarla idealize edilen yaşamlar, bireyleri 'ben de sahip olmalıyım' düşüncesine itebiliyor. Bu da kontrolsüz ve dürtüsel alışveriş davranışını körüklüyor” ifadelerini kullandı.

“DİJİTAL DÜNYADA BİLİNÇLİ TÜKETİCİ OLMAK ŞART”

Psikolog Esma Burhan, açıklamasının sonunda sosyal medya kullanıcılarına şu çağrıda bulundu:
“Dijital içerikleri tüketirken, bizi neyin etkilediğini fark etmek ve gerçek ihtiyaçlarımızla yüzleşmek çok önemli. Bilinçli tüketici olmak, sadece bütçemizi değil psikolojik iyiliğimizi de korur. Unutmayalım ki sosyal medya, bizi başkalarının hayatıyla değil, kendimizin gerçek ihtiyaçlarıyla yüzleştirmeli”