NPT’de çifte standart: İran hedefte, İsrail denetim dışında

Uluslararası güvenlik sisteminin en temel belgelerinden biri olan Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Antlaşması (NPT), 1968 yılında imzalandı ve bugün itibarıyla 191 ülkenin taraf olduğu küresel bir anlaşma konumunda. Ancak bu sistem bazı ülkelerin muafiyetleri ve bazı ülkelerin baskılarla karşı karşıya kalması nedeniyle ciddi bir çelişkiyi de beraberinde getiriyor.

İran ve İsrail örneği, bu çelişkinin en net görüldüğü alanlardan biri.

İSRAİL NPT’YE TARAF DEĞİL, ANCAK SERBEST

İsrail bugüne kadar NPT’ye hiçbir zaman taraf olmadı. Bu durum:

• Hiçbir yükümlülüğe tabi olmaması,

• Nükleer silah geliştirmesine dair herhangi bir uluslararası denetime girmemesi,

• Nükleer kapasitesini resmen teyit etmeyerek “belirsizlik politikası” izlemesi

anlamına geliyor.

Ancak buna rağmen İsrail NPT’ye taraf olan ve denetime açık olan İran’ı bu anlaşmayı ihlal ettiği gerekçesiyle sık sık uluslararası alanda hedef alıyor ve zaman zaman askeri müdahalelerle karşılık veriyor. Bu da uluslararası sistemin çifte standardını açıkça gözler önüne seriyor.

İran NPT’ye Taraf, Ancak Şüpheyle İzleniyor

Öte yandan İran:

• NPT’ye taraf,

• Nükleer faaliyetleri Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) tarafından düzenli olarak denetleniyor,

• Nükleer programının barışçıl amaçlarla yürütüldüğünü savunuyor.