Konya Ovası’nı zirai don vurdu: Kayıp çok büyük

Başkent Ankara’yı da olumsuz etkileyen zirai don, Malatya, Bursa, Kayseri gibi illerin yanı sıra Konya’yı da vurdu! Konya Ovası’ndaki meyve ağaçlarının çiçekleri ile erken ekilen şeker pancarları zirai don sonucu kurudu.

YÜZDE YÜZE VARAN KAYIPLAR VAR

Konya Ovası'nda yüzde 100'e varan kayıplar yaşanırken, Selçuk Üniversitesi'nden Prof. Dr. Süleyman Soylu, "Özellikle Karaman, Ereğli, Akşehir gibi bölgelerimizde hem elma bahçeleri hem kiraz bahçelerinde ciddi anlamda yüzde 100'e yakın bir hasar var. Şeker pancarı yetiştiren çiftçilerimizin yüzde 10'u bu yıl erken ekim yaptı ve bu arazilerin tamamında da don nedeniyle şeker pancarı ölmüş durumda" bilgisini verdi.

Türkiye'de 36 ili etkileyen zirai don, Konya Ovası'ndaki meyve bahçeleri ile erken ekilen şeker pancarında yüzde 100 kayıplara yol açtı. 2025 tarım sezonunun kuraklık ve zirai donla birlikte olumsuz etkilendiğini ifade eden Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Süleyman Soylu, "Konya Ovası, yüzyılın en düşük sıcaklıklarını gördü. Açık alanlarda eksi 14-19 dereceleri gören çok arazimiz oldu. Bundan en fazla etkilenen meyve üretim alanları oldu. Özellikle Karaman, Ereğli, Akşehir gibi bölgelerimizde hem elma bahçeleri hem kiraz bahçelerinde ciddi anlamda yüzde 100'e yakın bir hasar var. Şeker pancarı yetiştiren çiftçilerimizin yüzde 10'u bu yıl erken ekim yaptı ve bu arazilerin tamamında da don nedeniyle şeker pancarı ölmüş durumda" dedi.

'TAHILDA YÜZDE 20 REKOLTE KAYBI' BEKLENİSİ

Konya Ovası'nda zirai donun yanı sıra yağışların uzun yıllar ortalamasının yüzde 40 altında olduğunu söyleyen Prof. Dr. Soylu, "Konya, buğday ve arpa üretiminde daha etkin. Tarım alanlarında yaptığımız incelemelerde; çoğunda çok büyük sıkıntı yok ama yapraklarda yanmalar, tahribatlar, erkenci çeşit eken çiftçilerimiz çok aşırı gelişme gösteren arazilerde ciddi anlamda tahribat yapmış. Tahribatlar mutlaka verim ve rekolteyi olumsuz etki edecektir. Kesin konuşmak doğru değil ama bu sezon geçmiş yıllara göre baktığımız zaman toplam hububat rekoltesinden en az yüzde 20'lik azalma olacağını tahmin edebiliriz. Konya Ovası yeterli yağışı da alamadı. Hala uzun yıllar ortalamasının yüzde 40 altındayız. Bu da topraktaki nem rezervinin yetersizliğini ciddi anlamda etkiliyor. Mutlaka bakanlığımızın çiftçilere destekte bulunması da gerekiyor. Çünkü çiftçiliği bırakan biri, bir daha geri dönmüyor. O yüzden insanlarımızın üretimin devamlılığını sağlamak için bu zorlu yılı hep beraber iş birliğiyle atlatılmasında fayda var" dedi.

ELMA İTHALATI DAHİ SÖZ KONUSU OLABİLECEK

Prof. Dr. Soylu, "Özellikle Karaman ilimiz Türkiye'de elma üretiminde ikinci sırada yer alıyor. Ciddi bir ihracat söz konusu. Muhtemelen bu yıl ihracatla ilgili herhangi bir pazarı kaybetme riski ortaya çıkabilir. Yine iç piyasalara ürün verilmemesi nedeniyle belki de bu yıl hiç yapmadığımız elma ithalatı dahi söz konusu olabilecek. Bunların mutlaka zarar boyutu tam ortaya çıkınca, bakanlık yetkililerimiz gerekli arz miktarı ve talep miktarını kıyaslayarak öncesinden tedbir almaları insanların ucuz ve doğru gıdaya ulaşabilmeleri açısından son derece önemli olduğunu söyleyebiliriz" diye konuştu.

800 MEYVE AĞACINI DON VURDU

Zirai donun yaşandığı Meram ilçesinde meyvecilik yapan Mustafa Büyükzeren (63) de 800 ağacında zarar oluştuğunu söyledi. Büyükzere, şöyle konuştu: "Birçok meyve çeşidinin bulunduğu 800 ağacım var. Kendim üretip, kendim satıyorum. Bu don olayından sonra zararımız yüzde 99 diyebilirim. Bir miktar kaldıysa kendimiz tüketeceğiz. 1 yıl boştayız, masrafımız aynı ama gelir yok..."

ÇAYI DA ETKİLEDİ

Bu arada, Doğu Karadeniz’de hava sıcaklıkların düşmesiyle yaşanan zirai don fındıktan sonra çayı da olumsuz etkiledi. Yeni filizlenen çay yapraklarının renginin kahverengiye dönüp dökülmesiyle çok sayıda üreticinin bahçesinde yanmış çay öbekleri oluştu. Rize Ziraat Odası Başkanı Bünyamin Arslan, “Zirai don hasat süresini geciktirir. Geçen yıl aldığımız 4’üncü sürgün çayı bu yıl alabileceğimizi düşünmüyorum. Tam raporlar hazırlanmadı ama biz bu yıl yüzde 2 ile 3’lük bir rekolte düşüklüğü yaşayabiliriz” dedi.