Yeni teknoloji ile gıda kurutma maliyeti yüzde 98 azaldı

Teknopark Ankara'da faaliyet gösteren Theta Temiz Enerji Teknolojileri, geliştirdiği “Günebakan” adlı otonom sistemle güneş enerjisini yoğunlaştırarak endüstriyel gıda kurutma sürecini neredeyse sıfır maliyetle gerçekleştiriyor. TÜBİTAK Teknogirişim desteğiyle geliştirilen sistem, Konvansiyonel kurutuculara kıyasla enerji maliyetlerini yüzde 98 oranında azaltıyor. Doğal ve hijyenik kurutma ortamı sunarak Türkiye'de yetişen 25 farklı ürün üzerinde başarı sağlayan Günebakan, yurt dışı pazarında da önemi yer edinmiş durumda. Gıda güvenliği ve kalite standartlarına uygun kurutma sağlayan Günebakan hakkında Theta Temiz Enerji Teknolojileri kurucusu Doğukan Emre Yükmen, Ulus’a değerlendirmelerde bulundu. İşte detaylar…

ENERJİ MALİYETLERİNİ YÜZDE 98 AZALTIYOR

Ankara Teknopark’ta faaliyet gösteren Theta Temiz Enerji Teknolojileri, güneş enerjisinin kullanım alanlarını genişletmeye yönelik projeleriyle dikkat çekiyor. Firmanın kurucusu Doğukan Emre Yükmen, yaklaşık 15 yıllık deneyimini girişimcilik alanına taşıyarak 2018 yılında TETA’yı kurdu. Firma, TÜBİTAK BIG desteğiyle hayata geçti. Konvansiyonel kurutuculara göre enerji maliyetlerini yüzde 98 azaltan Günebakan projesi hakkında Yükmen, şunları kaydetti:

“Nükleer mühendisiyim ama yıllardır güneş enerjisi üzerine çalışıyorum. TETA’yı kurarken amacımız, güneş enerjisini yalnızca elektrik üretmekle sınırlı kalmadan, farklı enerji formlarına dönüştürerek daha fazla alanda kullanılabilir hâle getirmekti. Bu kapsamda ilk projemiz, güneş enerjisini farklı bir enerji formuna çevirmekti. Güneş ışınlarını kendi tasarladığımız merceklerle yoğunlaştırarak, gıdaların hızlı ve hijyenik koşullarda kurutulmasını sağlayan bir sistem geliştirdik. Bu endüstriyel kültürel kurutma sisteminin ilk versiyonunu 2020 yılının ortalarında tamamladık.”

GELENEKSEL YÖNTEMLERİN SORUNLARINA MODERN ÇÖZÜM

Türkiye’de çok güçlü bir gıda kurutma kültürü olduğunu söyleyen Yükmen, “Annelerimiz, babaannelerimiz kurutmayı hep geleneksel yöntemlerle yapmıştır. Fakat bu sistemler endüstriyel boyuta geldiğinde hijyen açısından yetersiz kalıyor” dedi. Elma gibi bir ürün Ankara şartlarında 10 ila 15 gün arasında kurutulabildiğini kaydeden Yükmen, “Bu uzun sürede hem ürünün kontamine olma riski artıyor hem de hava koşullarının değişkenliği kaliteyi etkiliyor. 90’lardan beri elektrikli ve gazlı kurutucular kullanılıyor ama onlar da yüksek sermaye ve işletme maliyeti nedeniyle üreticileri zorluyor. Biz de bu noktada her iki tarafın handikaplarını kompanse edecek, güneş enerjili ama hızlı ve düşük maliyetli bir sistem geliştirdik” ifadelerini kullandı.

KURULUMDA ESNEKLİK, İŞLETMEDE TASARRUF SAĞLIYOR

Yükmen, geliştirdikleri sistemin modüler yapısıyla tıpkı Lego parçaları gibi birleştirilebildiğini ve bu özelliğin hem kurulum hem de ölçeklenme açısından büyük avantaj sağladığını söyledi. “Kendi atölyemizde ürettiğimiz parçaları sahada birleştiriyoruz. Müşterinin ihtiyacına göre esnek kurulum yapabiliyoruz” diyen Yükmen, sistemin büyüdükçe artan enerji maliyetlerine karşı sunduğu çözümle de dikkat çekti. Geleneksel elektrikli kurutucularda büyüme oranına paralel olarak elektrik giderlerinin de arttığını vurgulayan Yükmen, kendi sistemlerinde bu dezavantajın ortadan kalktığını dile getirdi. “Diyelim ki bir elektrikli kurutucu aldınız ve her yıl yüzde 80 büyümek istiyorsunuz; bu durumda elektrik maliyetiniz de yüzde 80 artar. Ancak bizim sistemimizde elektrik maliyeti denklem dışı. Bu sayede ne kadar büyürseniz büyüyün, işletme gideriniz sabit kalıyor. İşletme maliyetimiz elektrikli sistemler gibi artmıyor” diyen Yükmen, bu yaklaşımın hızlı ölçeklenme ve kara geçiş süresini ciddi ölçüde kısalttığını vurguladı.

AKILLI OTOMASYON “TIKLA, KURUT, TAKİP ET”

Sistemin kullanım kolaylığına ve dijital altyapısına dikkat çeken Yükmen, “Bizim sistemimizde, operatörün sıcaklık, nem gibi teknik verileri bilmesine gerek yok. Çünkü bu veriler sistemin içerisindeki yazılıma gömülü olarak tanımlanmış durumda. Hangi ürün, ne sıcaklıkta ve ne nem oranında kurutulmalı; hepsi önceden belirlenmiş. Müşterimiz o gün hangi ürünü kurutmak istiyorsa, sadece onun resmine tıklıyor. Gerisini sistem otomatik olarak yönetiyor” diye konuştu. Yükmen, sistemin IoT (nesnelerin interneti) desteğiyle cep telefonundan ya da bilgisayardan uzaktan kontrol edilebildiğini de belirterek, “Ankara’daki evinizden, Antalya’daki bahçenizdeki kurutma işlemini izleyebiliyorsunuz. Bu özellikle büyük çaplı üreticiler için ciddi avantaj sağlıyor” dedi.

HER ÜRÜNE UYGUN, HER MEVSİME UYUMLU

Günebakan sisteminin üniversal bir kurutucu olduğuna işaret eden Yükmen, neredeyse her ürünün kurutabildiğini belirtti. Çilekten portakala, etten balık puluna kadar geniş bir yelpazede çalıştıklarını ifade eden Yükmen, “Ananas çok su salan bir meyve. Ona özel tepsi tasarımlarıyla hem kurutmayı yapıyoruz hem de ananas suyu elde edebiliyoruz. Bir şarap üreticisinin üzüm posasını kuruttuk, başka bir yerde balık pulunu… Türkiye’nin her ilinde henüz olmasa da Gaziantep’ten Mersin’e birçok yerde kurulumu yaptık. Yurtdışından da çok yoğun talep var; özellikle Fas, Tunus, Mısır, Gana gibi güneş zengini ülkelerden. Ayrıca hibrit sistem seçeneğimiz de var. Güneşin olmadığı günlerde elektrikle destek veriyoruz. Sistem bunu otomatik olarak ayarlıyor. Böylece kurutma kesintisiz ve sabit kalitede devam ediyor” şeklinde konuştu.