Çağımızın problemlerinden biri haline gelen akran zorbalığı, çocukların ruh sağlığı üzerinde derin izler bırakabilen önemli bir sorun olarak karşımıza çıkıyor. Son yıllarda okullarda gözle görülür bir şekilde artış olduğuna dikkat çeken uzmanlar, okulların açılmasına sayılı günler kala aileleri uyarıyor. Konuya ilişkin Ulus’a açıklamalarda bulunan Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi PDR Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Metin Pişkin, çocukların maruz kaldığı bu olumsuz durumun, sadece okul hayatını değil, uzun vadede genel yaşam kalitesini de olumsuz yönde etkileyebileceğine dikkat çekti. Pişkin, ayrıca ailelerin olduğundan daha dikkatli ve bilinçli olmaları gerektiğini vurguladı.
“OKULLARDA YAYGIN PROBLEMLERDEN BİRİ”
Akran zorbalığının sadece akademik değil, aynı zamanda sosyal ve karakter gelişimi üzerinde de etkileri olduğuna dikkat çeken Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi PDR Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Metin Pişkin, “Akran zorbalığı, okullarda yaygın yaşanan problemlerden bir tanesi olarak öne çıkıyor. Bu bazen vurma, kırma, tekme, tokat gibi fiziksel düzlemde cereyan ediyor. Ama en geniş perspektifinde alay etme, dalga geçme, küfretme, dışlama, yalnızlaştırma gibi boyutlarla ortaya çıkıyor” dedi.
“HER 3 KİŞİDEN 1’İ ZORBALIĞA UĞRUYOR”
Pişkin, okullarda yapmış oldukları araştırmalar sonucunda Türkiye’deki her üç öğrenciden birinin akran zorbalığının bir türüne maruz kaldığını gördüklerini aktardı. Bu zorbalığa uğrayan her üç kişiden birinin de aynısını başkasına yaptığını söylediğini belirten Pişkin, şunlara değindi:
“Türkiye’deki öğrenci sayısı göz önüne alındığında, yaklaşık 7 milyon öğrencinin sistematik bir şekilde akran zorbalığına uğradığı söyleyebiliriz. Bu oranın eğitim seviyesinin artmasına rağmen yıllar içinde azalmadığını gördük. Bu durum, sadece bilgi vermenin yeterli olmadığını, çocukların sorun çözme becerilerinin geliştirilmesi gerektiğini ortaya koyuyor.”
ZORBALIKTA AİLE ETKİSİ
Dürtülerini kontrol etmeyi öğrenememiş çocukların zorbalık yapmaya daha yatkın öldüğünü söyleyen Pişkin, “İçinden geldiği gibi davranan, canının istediğini yapma eğilimi olan, disiplinsiz, başarısız öğrenciler zorbalık yapmaya daha yatkındır. Bunun alt zemininde de başarısızlığını başkasına şiddet uygulayarak kapatmak vardır. Çocuk çoğunlukla bu şekilde dikkatleri üzerine çekmek, kendini güçlü göstermek için bu davranışı sergiler. Ailesinde bu tarz davranışları görmüş ve durumu normalleştirmiş çocukların, okulda bu durumu sergilemesi diğer çocuklara oranla daha yüksektir” ifadelerini kullandı.
“ERKEK ÇOCUKLARI ÇEVREYLE PAYLAŞMIYOR”
Anne ve babaların, çocukları ile yeterince ilgilenmediklerinden kaynaklı yaşadıkları zorlukları fark edemediklerini dile getiren Pişkin, çocukları ile iletişim kurarak sorunlarını çözmeleri gerektiğini vurguladı. Ergenlik çağındaki çocukların yaşadığı zorbalığı ailelere söyleyemediklerini söyleyen Pişkin, “Özellikle erkekler, yaşadıkları zorbalığı ailelerine ya da okulun psikolojik danışmanlarına anlatmaktan kaçınıyor. Kız çocukları, erkek çocuklarına göre yaşadıkları durumu daha kolay paylaşıyor. Anne babaların çocuklarıyla sürekli iletişim halinde olmaları, onların yaşadığı sorunları anlamalarına yardımcı olacaktır” diye konuştu.
DENETİM OLDUKÇA ÖNEMLİ
Pişkin, ebeveynlerin sadece çocukları zorbalığa uğradığında değil, çocuklarının başka çocuklara zorbalık yaptığında da sorumluluk almaları gerektiğini belirtti. Bu durumun ileriye dönük problemler oluşturabileceğini söyleyen Pişkin, “Araştırmalara göre, okul yıllarında zorbalık yapan çocukların ilerleyen yıllarda suç işleme oranlarının 4 kat daha fazla olduğu görülüyor” dedi. Zorbalığın öğrenilebilir bir davranış olduğunu vurgulayan Pişkin, “Çocuklar, şiddet içeren medya içeriklerinden olumsuz etkilenebiliyor. Bu davranışları model alabiliyor. Çocukların şiddet ve zorbalık içeren davranışları normalleştirmemesi için anne babaların, öğretmenlerin, psikolojik danışmanların birlikte mücadele etmesi gerekiyor” diye konuştu.
DEVAMSIZLIK DURUMUNA DİKKATE ALINMALI
Çocukların devamsızlıkları konusunda ailelerin dikkatli olmaları gerektiğini belirten Pişkin, okula gidip gitmemelerinin içinde bulundukları durumla alakalı olabileceğini şu sözlerle anlattı:
“Akran zorbalığına uğrayan çocuklar, genellikle okula gitmek istemezler. Zorbalığın yaşandığı ortamlardan uzak durma isteği, devamsızlık oranlarının artmasına yol açar. Bu da okul başarılarını olumsuz yönde etkiler. Bu sebeple de, ebeveynlerin çocuklarının okula gitmek istememe sebeplerini dikkatle araştırmaları gerekir.”